Necati Suözer
Yeni aile bakım zamanı ve bakım zamanı hakkında vatandaşlarımızı kurum olarak bilgilendirmek istediğimizden, aşağıdaki yazımı siz okurlarımla paylaşmak istedim.
Şuanda Almanya´da 2,42 milyondan fazla bakıma muhtaç kişi bulunmaktadır. Bu sayının 2030 yılında 3,2 milyonu geçecegi belirtilmektedir. Bu sebepten dolayı, Federal hükümet bakıma muhtaç ve bakım işlevini üstlenen kişilerin en iyi bir şekilde bakılabilmeleri ve maddi olarak desteklenbilmeleri için 2008 yılından bu yana bir dizi kanunlar çıkarmış bunları vatandaşların hizmetine sunmuştur. Aile bakım zamanı 01.01.2015 tarihindeki iyileştirme içeriği Almanya´ daki sigortalıların hizmetine sunulmuştur. Kanunun çıkış amacı: Çalışma, aile ve bakım arasındaki meydana gelebilecek maddi ve manevi uyumsuzluk durumlarını iyileştirmek düşüncesi yatmaktadır.
Hangi durumlarda, yani hangi bakıma muhtaçlık durumlarına maruz kalan aile fertlerinde bu kanunun hizmetlerinden istifade edebilirler:
-
Dedeler, Nineler
- Ebeveynler, kayın valide ve kayın babalar
- Eşler, Hayat ortakları, aynı yaşam alanını paylaşmış olduğunuz kişiler
- Kardeşler
- Çocuklar, Üvey çocuklar, Evlatıklar, Evlilık yolu ile aileye katılan çocuklar
- Torunlar
Yukarıdaki yanlık dereceleri olan vede bakım muhtaç duruma düşen kişilerin çalışan ve bakım işlevini yapmak ve ayarlamak ile
yükümlü olan kişiler bu hizmetlerden istifade edebilirler. Burada önemli olan şey, bakıcılık görevini üstelenen kişinin hastalık ve tatillerde maaşını alma hakkına sahip olması yani sigortalı olması gerekir.
Bakım işlevi sebebi ile kısa süreli işe gidememe durumu/Kurzzeitige Arbeitsverhinderung (§ 2 Pflegezeitgesetz)
Böyle bir durumda çalışan kişi en fazla 10 günlük bir süre için ücretsiz izin alma hakkına sahiptir. Bu hizmetten istifade edilebilinmesi için akut bakım durumun meydana gelmesi gerekmektedir. Bu durumu hemen işvereninize bildirmek zorunluğunuz vardır. İşverenin onay veya izinine gerek duyulmaz. Lakin işveren bakım muhtaçlıkla ilgili olan doktor raporunu isteyebilir. Bazı istisnai durumlarda yani çalışmış olduğunuz kurumun sizinle yapmış oldukları anlaşma ve sözleşmeler neticesinde bu hizmetten istifade edemiyebilirsiniz.
Çalışan kişinin yakın akraba fertleri olarak tanımladığımız kişilerden herhangi birisi bakıma muhtaç duruma düşerse, o zaman bakım işlevini üstlenen çalışan kişi en fazla 6 aya kadar ücertsiz izin alma veya çalışma saatlerini azaltma hakkı vardır. Bünyesinde düzenlı olarak en az 15 çalışanı olan işletmeler tarafından sunulabilen ve hakkınız olan bu durumdur. Burada işletme çalışanın tam ve kısmı çalışıp çalışmadığına bakılmaz. Önemli olan düzenli olarak çalışmaları baz alınır. Yani işletme çalışan sayısı bu şekilde hesaplanır. Meslek eğtimi yapanlar ve firmada düzenli olarak bir yapan herkişi bu hesaplamaya dahil edilir.
Bu hizmetten istifade etmek isteyen kişi 10 gün evvel yazılı olarak ücretsiz bakım zamanı hizmetini beyan etmek zorundadır. Dilekçe dahilin de hangi zaman dilimleri arasında bu hizmeti almak istediğini belirtmelidir. Şayet kısmi veya zamana dağıtılmış bakım zamanı isteniyor ise, bunuda o şekilde dilekçesinde belirtmelidir. Bunun araka plan daki sebebi ise, ilgili şahıs, işten çıkarılmaya karşı koruma altına alınır. Burada kanunkoyucu süresiz bir koruma zamanı amaçlamamıştır.
Bakım zamanı hizmetinden iki şekilde istifade edilebilinir:
- Tamamen işten muafiyet yani çalışmama durumu
- Kısmı yani çalışma saatlerinin azaltılması durumu.
Tamamen çalışmama durumu işverenden maddi anlamda hiç yardım almazsınız. Fakat bakıma muhtaç kişinin bakım sigortası kurumu bakım yapan kişinin hastalık, bakım, işsizlık ve emeklilik sigortası primini üstlenir. Bakım işlevini yapan şahısın aile sigortasından istifade etme durumu var ise o zaman, işsizlik ve emeklilik sigortası primi bakım sigortası primi tarafından üstlenir.
Aile bakım kanunu 2015 yılı düzenlemesi/Familienpflegezeitgesetz – Regelung ab 2015
Bakım zamanı kanuni ve aile aile bakım kanunu birbirinin içine geçmiş durumdadır. İki kanunda hizmet olarak sunulur.
Aile bakım zamanınından istifade etmenin ön koşulları:
En az haftalık 15 saat çalışanlar, 24 aya kadar aile bakım zamanı kanundan istifade edebilirler. Bu süre zarfında ilgili şahıs, işten çıkarılmaya karşı koruma altına alınır
Yeni kanunda dikkat edilmesi gereken bir değişikliği belirtmek istiyorum; Firma çalışan sayısı burada 15 ten 25 çıkarılmıştır. Yani bu hizmetten yararlanabilecek kişinin firmasında düzenli olarak 25 kişinin çalışması gerekmetedir. Aksi taktirde bu hizmetten yararlanmanız mümkün olmaz.
Burada en fazla 10 günlük bakım yardım parası/Pflegeunterstützungsgeld als Lohnersatzleistung kullanılması durumunda çocuk hastalık bakım parası gibi ödenir.
Bakıma muhtaç kişinin daha iyi şartlarda bakılabilmesi için faizsiz borç alma imkanı bulunmaktadır. Alınan maaşın ilave ücret ile ödenmesinde herhangi bir değişiklik yapılmadı. Bu durum halen eski içeriği ile devam etmektedir.
Aile bakım zamanı ile ilgili önemli bilgiler/ Familienpflegezeitgesetz – Regelung bis Ende 2014
Aile bakım zamanı kanunu ilk olarak 01.01.2012 tarihinde hayata geçirilmiştir.
Hangi ölçülerde işe gitmeme meburiyetim kısmi olarak azaltılabilinir. Bu işlev işveren ve işçi arasında görüşülür ve bir karara bağlanır. Bakım sigortasının burada herhangi bir etkisi ve ilgisi yoktur.
*Bakıma muhtaç kişiler bu vesile ile kendi ev ortamlarında diğer aile fertleri ile beraber yaşayabilme imkanına sahip olurlar.
Bakım zamanı kanununda olduğu gibi Aile Bakım zamanı kanununda hizmeti verilmesi adına kanuni bir talep mecburiyet yoktur. Sadece işveren ile yapacağınız bir anlaşma bu iş için yeterli olur.
*İşveren çalıştırmış olduğu işçisinin çalışma zamanını yarı yarıya veya en az haftalık 15 saat olarak 24 aylık zaman dilimi için aşağı çekebilir.
Aile Bakım zamanı esnasında maaşınızın 75% lik kısımını alabilirsiniz. 75 % lik maaşın 50% lik kısmı ücret olarak ve 25 % lik kısmı ise ilave ücret olarak ödenir.
Bu ilave ücretin finansmanı işletme dahilinde gerçekleşir. Örnek olarak parasal değeri olan fazla mesailer ilave ücretin finansmanı için kullanılır.
*Eğer işveren 25% lik ilave ücret için parasal değeri olmayan fazla mesai saati olmayan kişiye 25% katıkıyı yapmak zorundadır. Çalışan kişi de Aile bakım zamanının bitiminden sonra ilave ücretin geriye dönük finansmanı için fazla mesai yapmak veya bu miktarı faiz uygulamsı olmadan geriye ödemek zorundadır.
Aile bakım zamanını üstelenen kişi ve bu süre zarfında işvereninde yardım alan kişi 24 aylık zaman süresi dahilinde geçerli olmak kaydı ile Meslek, İşgöremezlik ve ölüme karşı özel sigorta yaptırmak zorundadır. Özel sigorta kurumlarına aylık cüzzi bir ücret ödeyerek kendinizi sigorta ettirebilirsiniz.
Aile bakım zamanı esnasında İhtiyarlık sigortası içinde bir den fazla prim ödeme durumu ortaya çıkabilir. Çünkü Bakım sigortası kurumuda bakım yapan kişi için bakım derecesine bağlı olarak ihtiyarlık sigortası primi öder. Yani bu durumda İhtiyarlık sigortası primlerini işvereniniz ve bakım sigortası kurumu üzerinden almış olursunuz.
Özel sigorta kurumunda sigortalı olan çalışanlar /Privatversicherte Arbeitnehmer
Çalışma saatlerini aşağı çekmek kaydı ile aynı yasal mecburi sigorta kapsamına alınabilirler. Bunun için bir dilekçe ile başvurmak zorunluluğu vardır. Yasal sigorta kapsamına alınan kişi artık yukarıdaki alınması gereken hizmetlerden yararlanabilir.