GÜRSEL KÖKSAL
Almanya’nın önde gelen sanat eleştirmenlerinden Alman gazeteci –yazar Dirk Schwarze’nin hazırladığı derlemedeki 100 çağdaş sanatçı arasında geçtiğimiz hafta Berlin’de büyük bir sergisi açılan Gülsün Karamustafa’yla Almanya’da yaşayan ünlü ressam Mehmet Güler de yer alıyor.
70’li yıllardan bu yana Almanya’nın dünya çapındaki en önemli sanatsal etkinliklerinden “Dokumenta”yla ilgili yayınlarıyla tanınan Schwarze’nin hazırladığı “100 Sanatçı ve Bir Kişi / Savaş Sonrası Çağdaş Sanatı ABC’si” (100 Künstler und einer / Ein Künstler-ABC der Nachkriegsmoderne) başlıklı kitabında II. Dünya Savaşı sonrasında modern sanat dünyasına damgasını vuran, dünyanın çeşitli ülkelerinden 100 sanatçı yer alıyor.
Salvador Dali, Andy Warhol, Joseph Beuys gibi yaşamını yitirmiş olan sanatçılardan, Ai Weiwei , Şirin Nezhat, Gerhard Richter gibi yaşayan ve çalışmalarını halen sürdürenlere 100 ünlü sanatçının, alfabetik sıralamayla tanıtıldığı kitap, yazarın son 40 yıl içinde çeşitli dönemlerde kaleme aldığı gazetelerde, kitaplarda, sergi kataloglarında yayınlanan yazılarıyla, gazete eleştirileri, konuşma metinlerinden oluşuyor.
Kitap, bir çağdaş sanatçılar sözlüğü gibi düzenlenmiş olsa da, böyle bir iddia taşımıyor. Schwarze’nin “anlık değerlendirmeler” olarak tanımladığı metinler, ağırlıkla sözkonusu sanatçıların sergilerinden hareketle kaleme alınmış. Örneğin Gülsün Karamustafa’yla ilgili yazı, sanatçının Kassel’daki bir sergisi üzerine yazılmış. Mehmet Güler’le ilgili yazı ise yine aynı şehirde gerçekleştirilen bir serginin açılışındaki konuşmanın metni. “Dokumenta”yı 1972 yılından bu yana yakından takip eden Schwarze’nin kitabında yer alan sanatçıların çok büyük çoğunluğu, eserlerini her dört yılda bir düzenlenen bu büyük kapsamlı sanatsal organizasyonda sergileyen sanatçılardan oluşuyor.
GÜLSÜN KARAMUSTAFA BERLİN’DEYDİ
Schwarze’nin Türkiye’de çağdaş sanatın öncülerinden Gülsün Karamustafa’yla ilgili yazısı ilk olarak 2006 yılında, sanatçının “Meydanın Belleği” adlı video işlerinden oluşan sergisinin açılışı vesilesiyle “Hessiche Niedersächsiche Allgemeine” (HNA) gazetesinde yayınlanmış. Yazının girişinde “Kassel Kunsthalle’nin düzenli ziyaretçileri, Karamustafa’yı ve çalışmalarını, onun bu arada efsaneleşmiş olan sergisi ‘Echolot’ burada açıldığında tanımışlardı” hatırlatmasını yapan Schwarze, “Gülsün Karamustafa’nın filmleri derin bir insani boyut içeriyor. Onun videoları sayesinde bir toplumun bilinçaltı hakkında çok şey öğreniliyor” diyor.
Önceki yıllarda dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Almanya’nın diğer kentlerinde de sergiler açan Karamustafa’nın 16 Haziran’da Berlin’de açılan sergisi “Kronografya”, 15 Ocak’a kadar sürmüştü. Berlin’in önde gelen çağdaş sanat müzelerinden Hamburger Bahnhof Müzesi’nde gerçekleştirilen sergide sanatçının 1970’li yıllardan günümüze kadar ürettiği 100’ün üzerindeki eseri kapsıyordu. Sanatçının Berlin için ürettiği özel eserlerinin de yer aldığı sergi, sanat çevrelerinin ve Alman medyasının büyük ölçüde ilgisini çekmişti. 1946’da Ankara’da dünyaya gelen Karamustafa, İstanbul’da yaşıyor ve çalışmalarını resimden sinemaya güncel sanatın birçok alanında sürdürüyor.
MEHMET GÜLER’İN RESİMLERLE DOLU DÜNYASI
Kitapta tanıtılan diğer Türk sanatçı, 1977 yılından bu yana Kassel’da yaşayan ve iki yıl önce bu kentin “Sanat Elçisi” ilan edilen “Altın Rozet Liyakat Nişanı”nı alan ünlü ressam Mehmet Güler. Kendisi de Kassel kentinin “onursal hemşerisi” olarak onurlandırılan Dirk Schwarze, Güler’in 1993 yılında açılan sergisinin açılışında yaptığı konuşmayı kitabını almış. Burada ünlü ressamın Anadolu’nun bir köyünden, “sürekli zenginleşen resimlerle dolu dünyası”na uzanan macerasını, eserlerini, stilindeki ve kullandığı tekniklerdeki dönüşümleri anlatıyor.
1944 yılında Malatya’da doğan Mehmet Güler , 1965 yılında Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Resim Bölümü’nü, 1976’da Kassel Güzel Sanatlar Akademisi’ni başarıyla bitirdi. Eserleri 70’li yıllardan bu yana dünyanın birçok ülkesinde yüzlerce kez sergilenen Güler, Türkiye, Almanya ve İtalya’da çok sayıda ödül aldı. Yağlıboya ağırlıklı çalışmalarının yanısıra grafik ve heykel gibi teknikler de kullanan Güler’in eserleri Türkiye’den İngiltere’ye birçok ülkede müzelerde, özel ve kurum kolleksiyonlarında sergileniyor. İmzasını taşıyan en fazla eseri Frankfurt’taki Deutsche Bank kolleksiyonunda yer alıyor. (4 Şubat 2017)